Baba Kuzusu Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Sandıklı -Tekke Odası

Baba Kuzusu Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Sandıklı İlçesi merkezde bulunan su deposuna yakın medfun bulunmaktadır. Türbesinin yakınında Kudüm Baba’nın türbesi bulunmaktadır.

Baba Kuzusu Kimdir: Anadolu’ya gelen Horasan erenlerinden biri olduğu rivayet edilir. Kaynaklarda Baba Kudsi olarak geçmektedir. Bölgenin İslamlaşmasında emeği geçen Alperenlerdendir. Baba Kudsi tefsir sahibidir.

Ziyaret Nedeni: Yöre insanları tarafından ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Kanuni Sultan Süleyman bu mezara yakın bir yerde otağsını kurmuş ve askerlerin ise Soğulmaz Harman denilen yerde konakladığı rivayet edilir.


Kaynakça: Ali Osman Karakuş - Sandıklı Türbeleri-I –Sandıklı Belediyesi -2011 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 

Taylan Köken

Çorhisar Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Sandıklı -Koçhisar Köyü

Çorhisar Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Sandıklı İlçesi sınırları içinde bulunan Koçhisar Köyü ile Hüdai Kaplıcası arasında türbesi vardır.

Çorhisar Dede Kimdir: Yerel evliyalardan olan Çorhisar Dede hakkında bilgimiz yoktur. Şuhut İlçesinin Mahmut köyünde yatan Mahmut Sultan ile kardeş olduğu belirtilmektedir.

Türbenin Durumu: Üstü açık türbesi vardır.

Ziyaret Nedeni: Yöre insanları tarafından ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009

Taylan Köken

Ayşe-Abdurrahman Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Başmakçı -Yaka B.

Ayşe Abdurrahman Türbesinin Yeri:  Afyonkarahisar İli Başmakçı İlçesi Yaka Beldesinde türbesi vardır.

Ayşe - Abdurrahman Türbesi

Ayşe ve Abdurrahman Kimdir: Ayşe Hatun, Ayşa Hatun, olarak da isimlendirilen Ayşe Anne mübarek bir kadın olup Abdurrahman Dede’nin eşidir ve onunla aynı türbede medfundur. Abdurrahman Dede Çal bölgesindendir. Kocası ile hacda tanışırlar.

Türbenin Durumu: Türbe bir höyüğün kenarındadır. Üstü kapalı türbede eşi ile birlikte yatmaktadır. Uzun olan mezar Abdurrahman Dede’ye aittir. Kısa olan mezar Ayşe Anneye ait olduğu söylenir. Türbe etrafında çok eski ağaçlar bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Türbe yöre insanları tarafından ziyaret edilmektedir. Ziyaret esnasında türbe başında Yasin ve diğer dualar okunmaktadır. Bu türbede yatan zatların Horasan'dan gelip, Balkanlara kadar göç yollarında değişik uygulamalarını gördüğümüz, ermiş erkek ve kadının aynı türbede bulunmasına örnek teşkil eder.

Menkıbeler: 1-) Yaka Beldesinde yaşayan Ayşe Hatun iyi bir insan olmasına rağmen yöre insanı tarafından kabul edilmez ve dışlanır. Ayşe anneye, ahali yapmadıkları kötülük bırakmamış. Ayşe anne yapılan kötülüklere daha fazla dayanamayıp “Yazın koyacak yer bulmayın, kışın da yiyecek bir şey bulamayın” diye beddua etmiş.

2-) Ayşe Hatun her sene hacca gidermiş. Abdurrahman Sultan da hacca gittiğinde Ayşe Hatun ile tanışmış ve konuşmuşlar. Abdurrahman Dede hacdan dönünce Yaka’ya yolu düşünce Hacı Ayşe’yi ahaliye sorar. Ahali böyle birisinin olmadığını, ama köyün dışında deli bir Ayşe’nin olduğunu söylerler. Abdurrahman Dede Ayşe Hatun’un olduğunu anlar ve olayı anlatınca, ahali onun bilgeliğini kabul eder.

Kaynakça: http://www.yakader.org/ / http://www.basmakci.com.tr.tc/ / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / Yaşar Kalafat -Anadolu'da Ulu Kadın Kişiler ve Halk İnançları. 

Taylan Köken

Abdurrahman Sultan Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Başmakçı -Merkez

Abdurrahman Sultan Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Başmakçı İlçesi merkezinde türbesi vardır.

Abdurrahman Sultan Kimdir: Bölgeye gelen Horasan erenlerindendir. Abdurrahman Sultan, Abdülkadir Geylani Hazretleri’nin öğrencisidir. 1100-1200 yılları arasında yaşamıştır.     

Türbenin Durumu: Türbede hanımı Sultan Hatun ile birlikte medfundur.

Ziyaret Nedeni: Türbe yöre insanları tarafından ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Türbe bağ yolu üzerindedir. Köylüler türbenin yanından gelip geçerken Abdurrahman Sultan’ın abdest alıp namaz kıldığını gördüklerini belirtmektedir.

Kaynakça: www.basmakci.com.tr.tc / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009

Taylan Köken

Ahmed Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Başmakçı İlçesi

Ahmet Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Başmakçı İlçesi merkezinde türbesi bulunmaktadır.  

Ahmed Dede Kimdir: Başmakçılı Ahmed Dede olarak ünlenen evliya hakkında günümüze gelen bir bilgi olmamasına rağmen, Anadolu Selçuklu Devleti’nin hükümranlığı döneminde yaşadığı sanılmaktadır.

İnsanlara İslâm’ı anlatan Ahmed Dede Cuma günleri Cuma namazını Kâbe’de kılması ile bilinirmiş.  

Türbenin Durumu: Türbesinde kitabesi yoktur.

Ziyaret Nedeni: Yöre insanları tarafından sıklıkla ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Cuma namazı için Kâbe’ye giden Ahmed Dede’ye Başmakçı’nın ileri gelenleri neden Cuma namazına gelmediğini sorarlar. Ahmed Dede “biz namazımızı geçirmeyiz, Cumayı da mübarek yerlerde kılıyoruz” dese de, cemaati inandıramaz. Cemaat sorguya devam edip suçlamaya devam edince Ahmed Dede buna çok üzülür ve Allah diyerek orada vefat eder.

2-) Başmakçı’nın Hilal mahallesinde bulunan harman yerinde çiftçiler ürünlerini toplamıştı. Sonra bir yangın çıkar ve kısa zamanda ürünlerin olduğu yere çıkan rüzgarla beraber yayılır. Ahmed Dede türbesinin olduğu yerden havalanan kuş süresi yangının üstüne gelir ve rüzgarı engelleyerek yangının sönmesini sağlarlar. Yangın sönünce kuşlar geldiği gibi giderler.       

Kaynakça: http://www.vehbitulek.com/ / http://www.basmakci.com.tr.tc/ / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009

Taylan Köken 

Pancar Baba Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Emirdağ -Tez Köyü

Pancar Baba Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Emirdağ İlçesine bağlı Tez Köyünde türbesi vardır.

Pancar Baba Kimdir: Battal Gazi döneminde yaşamış bir kişi olduğu belirtilmektedir.

Türbenin Durumu: Açık türbe olup, yanında ardıç ağaçları bulunmaktadır.

Pancar Türbesi

Ziyaret Nedeni: Genellikle boğmaca ve öksürüğe yakalanan çocuklar ve büyükler buraya getirilip ardıç ağaçlarının altından geçirilerek şifa bulacağına inanılmaktadır.

Köyden askere giden gençler yatırı ziyarete gelirler ve toplu olarak dua edip buradan yola çıkarlar. Ayrıca kuraklık zamanlarında yağmur duası için Pancar Yatırı ziyaret edilir.  

Menkıbeler: 1-) Köyün yaşlıları, yatırın gürültüler çıkararak zikrettiğini söylemektedir.

2-) Yunanlılar Kurtuluş Savaşında Ankara’ya doğru ilerlerken Tez Köyünün yanına geldiklerinde köyden uzaklaşırlar. Yunanlılar köyün girişinde yeşil elbiseli, beyaz sarıklı, iri vücutlu askerler var diyerek köye girmediği rivayet edilir.

Kaynakça: Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992

Taylan Köken

Emir Baba Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Emirdağ -Tez Köyü

Emir Baba Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Emirdağ İlçesine bağlı Tez Köyüne 10km uzaklıktaki bir dağ yolunun kenarında türbesi vardır.

Emir Baba Kimdir: Emir Baba Sultan olarak da isimlendirilen yatırın yörede yaşamış, burada ölmüş büyük bir veli olduğu ve Yörük Beyi olduğu söylenmektedir. Başka bir rivayete göre Battal Gazi’nin silah arkadaşı olduğu söylenmektedir.

Türbenin Durumu: Emir Baba’nın dağın sırtına dayanmış örme taştan kapalı türbesi vardır.

Emir Baba (Sultan) Türbesi

Ziyaret Nedeni: Genellikle yöre insanları tarafından ziyaret edilen yatıra çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar gelmektedir.

Menkıbeler: 1-) Emir Baba Çanakkale ve Dumlupınar Savaşları esnasında durmadan topla ateş ettiği, 1974 Kıbrıs Barış Harekatı sırasında türbenin bulunduğu yerden top seslerinin geldiği rivayet edilir.

2-) Daha önce Sultan Carullah maddesinde aktardığımız bir menkıbeyi de burada tekrardan aktaralım.

Emirdağ’da yaşan Yörük beyi Emir Baba’nın tek oğludur Carullah. Carullah Sultandağ’ında oturan başka bir Yörük beyinin kızını sever. Babası kızı vermeyince sevgililer kavuşamaz ve kısa zamanda ölürler. Carullah ve kız aynı yere yan yana gömülür. Buna kızan Emir Baba Sultandağ’ını topa tutar. Her yıl Emirdağ’ından top seslerinin geldiği rivayet edilir.

Kaynakça: Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992 / Abdulhalim Durma - Evliyalar Şehri Afyonkarahisar - Amasya -2009 / http://www.tezkoyu.com/

Taylan Köken

Alınca Şehitliği / AFYONKARAHİSAR -Emirdağ -Tez Köyü

Alınca Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Emirdağ İlçesine bağlı Tez Köyünde, dağ yolunun kenarında şehitlik içinde türbesi vardır.

Alınca Kimdir: 717-740 yıllarında Battal Gazi komutasındaki Emevilerin Bizanslılar üzerine yapmış olduğu akında şehit düşen bir komutan olduğu söylenmektedir.

Türbenin Durumu: Üstü açık bir türbedir. Türbenin etrafındaki meşelikler ve ardıç ağaçları da kutsal kabul edilir.

Alınca Şehitliği

Ziyaret Nedeni: Genellikle dağ yolundan gelip geçenler, türbeyi ziyaret ederler ve ruhuna Fatiha okurlar.  

Menkıbeler: 1-) Türbede geceleri yeşil ışık yandığı, orta boylu, siyah sakallı, beyaz elbiseli ve yeşil fesli zatın Alınca olduğu rivayet edilir.

2-) Tez Köyü Emirdağ’a 7 km uzaklıktadır. Güzle istikametinden köye doğru gelen Türk ordularının komutanı Alınca mevkiine gelince köye doğru bakar ve şöyle der: “Burayı alınca buradan sonrası tez gelir.” Bu yüzden köyün adının Tez olduğu rivayet edilir.

Kaynakça: Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992 / http://www.tezkoyu.com/ / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009

Taylan Köken

Ahi Yakup Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Emirdağ -Tez Köyü

Ahi Yakup Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Emirdağ İlçesine bağlı Tez Köyünde mezarlık içinde türbesi vardır.

Ahi Yakup Dede Kimdir: Horasan erenlerinden olduğu ve Selçuklular döneminde yaşayan bir ahi büyüğü olduğu belirtilmektedir. Afyon haricinde Ankara, Kütahya, Denizli, Akşehir, Beyşehir’de de adı geçen Ahi Yakup’un yaşlılığında Tez Köyüne yerleşerek burada vefat ettiği sanılmaktadır.

Türbenin Durumu: Türbe köy içinde bulunan Ahi Yakup Cami’ne bitişik olan, avlu içindeki mezarlıktadır.  Köyün yaşlı kişileri caminin yanında medresenin bulunduğundan zaman içinde yıkılıp yok olduğundan bahsetmektedirler.

Ahi Yakup Dede Türbesi

Ziyaret Nedeni: Çocuk sahibi olmak ve romatizma rahatsızlıkları olan kadınlar türbeyi ziyaret etmektedir. Adak olarak kurban kesilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Türbenin içinde zaman zaman yeşil ışık yandığı, geceleri Dede’nin Allah’ın ismiyle zikrettiğinin duyulduğu ve namaz kıldığı rivayet edilmektedir.

2-) Ahi Yakup Dede’nin Çanakkale ve Kurtuluş Savaşı sırasında top seslerine benzer bir gürültü ile düşman üzerine ışık saçarak ateş edildiği ve o anda düşman cephelerinin dağıldığı rivayet edilmektedir. 

Kaynakça: Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992 / http://www.topakev03.com/ / http://www.tezkoyu.com/

Taylan Köken

Oktur Baba Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Sandıklı -Menteş Dağı

Oktur Baba Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Sandıklı İlçesi Menteş Dağında türbesi bulunmaktadır.

Oktur Baba Kimdir: Oktur Baba’nın kim olduğu hakkında elimizde bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Elimizdeki kaynağa göre sadece adı dışında herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009

Taylan Köken

Ağıl Eri Baba Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Sandıklı -Erağıl Tepesi

Ağıl Eri Baba Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Sandıklı İlçesi Menteş Dağında türbesi bulunmaktadır.

Ağıl Eri Kimdir: Ağıl Eri’nin kim olduğu hakkında elimizde bir bilgi yoktur. Erağıl Dede olarak da anılmaktadır.

Türbenin Durumu: Yöre halkı tarafından ziyaret edilen türbe, dağ yolu üzerinde olduğundan sık ziyaret edilememektedir.

Ziyaret Nedeni: Ağıl Eri Baba ziyaretini gerçekleştirenlerin Türklerin Dağ Kültü ile ilgili uygulamaları yerine getirdikleri söylenmektedir.

Menkıbeler: 1-) Türbenin yanındaki bulunan ardıç ağacının koruyucu özelliği olduğuna inanılmaktadır. Hatta ağacın zehirli olduğuna da inanılmaktadır.
2-) Bu ağaca asılan bir hayvanın akciğerine hiç sinek konmadan kuruduğu söylenmektedir. 

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / Ali Osman Karakuş – www.sandikli.biz

Taylan Köken

Kadıncık Ana Yatırı / AFYONKARAHİSAR -Sandıklı -Ballık Beldesi

Kadıncık Ana Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Sandıklı İlçesi Ballık Kasabasında bulunan Ballıkbaşı Pınarı yanında medfun olduğuna inanılır.

Kadıncık Ana Kimdir: Hatun Ana olarak da adlandırılan yatır hakkında elimizde bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Ballıkbaşı Pınarı başında türbesinin olduğuna inanılmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Yöre insanları tarafından değişik sebeplerle ziyaret edilen türbe pınarbaşında olduğu için su ile ilgili inanç motifleri uygulanmaktadır.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009

Taylan Köken

Habil Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Sandıklı -Ballık Beldesi

Habil Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Sandıklı İlçesi Ballık Kasabasında bulunan Ballık Dağında türbesi vardır.

Habil Dede Kimdir: Hebil Dede olarak da adlandırılan yöreye Abbas Dede (Avdaz Dede) ile birlikte gelen kendilerini Allah’a adamış kişiler olduğu belirtilmektedir.

Habil Dede’nin ağaçları çok sevdiği ve her yeri ağaçlandırıp onları koruduğu söylenmektedir.

Türbenin Durumu: Habil Dede’nin türbesinin yeri hakkında elimizde herhangi bir bilgi yoktur.

Ziyaret Nedeni: Yöre insanları tarafından değişik sebeplerle ziyaret edilen türbenin etrafındaki ağaçlar kesilmez.

Menkıbeler: 1-) Kurtuluş Savaşı’nda Habil Dede ve Abbas Dede Yunan askerleri Çay Köyüne yaklaşınca, türbelerinin yanlarında bulunan ardıç ağaçlarını harekete geçirerek düşmanın üzerine yürürler. Bu olayı esir düşen bir Yunan askeri de “ağaçlar üzerimize yürüdü” diyerek doğrulamıştır.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009

Taylan Köken       

Abbas Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Sandıklı -Ballık Beldesi

Abbas Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Sandıklı İlçesi Ballık Kasabasında bulunan Ballık Dağında türbesi vardır.

Abbas Dede Kimdir: Avdaz Dede, Abbaz Baba, Abbasi Dede olarak da adlandırılan yöreye Habil Dede (Hebil Dede) ile birlikte gelen kendilerini Allah’a adamış kişiler olduğu belirtilmektedir. Ballık halkı Abbas Dede’ye olan hürmetlerinden dolayı bir çok çocuğa Abbas adını koymuşlardır.   


Türbenin Durumu: Ballık Kasabası tarafından etrafı düzenlenen ve mesire yeri haline getirilen Abbas Dede yatırının adı verilerek 2010 yılında bir festival tertip edilmiştir. Etrafı demir parmaklıklarla çevrili üstü açık uzunca bir mezardır.

Abbas Dede Türbesi

Abbas Dede Türbesi

Ziyaret Nedeni: Yöre insanları tarafından değişik sebeplerle ziyaret edilen türbenin etrafındaki ağaçlar kesilmez.

Pınar ve Arkada Türbe

Menkıbeler: 1-) Kurtuluş Savaşı’nda Abbas Dede ve Habil Dede Yunan askerleri Çay Köyüne yaklaşınca, türbelerinin yanlarında bulunan ardıç ağaçlarını harekete geçirerek düşmanın üzerine yürürler. Bu olayı esir düşen bir Yunan askeri de “ağaçlar üzerimize yürüdü” diyerek doğrulamıştır.
2-) Avdaz Dede’nin türbesinin bulunduğu dağlardaki ormanın Dedeli olduğundan ağaçların yanmadığına inanılmaktadır. 

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / Tuğrul Balaban – Sandıklı Halk İnanışları ve Uygulamaları – Yüksek Lisans Tezi – Afyonkarahisar -2006 / www.panoramio.com -Muhammed Sarıpınar / Ali Osman Karakuş –Sandıklı Türbeleri-2 –Sandıklı Belediyesi -2013.


Taylan Köken

Eslemez Bey Zaviyesi / ADIYAMAN -Merkez

Eslemez Bey Zaviyesinin Yeri: Adıyaman İli sınırları içindedir. Zaviyenin ve türbenin günümüze kadar gelip gelmediği bilinmiyor.

Eslemez Bey Kimdir: Adıyaman Tahrir Defterlerinde adı geçen Eslemez Bey’in zaviyesi olduğu belirtilmekte, ama yeri ve türbesi var mı, yok mu bilinmemektedir.

Kaynakça: Mehmet Taşdemir – 16. Yüzyılda Adıyaman -1999

Taylan Köken

Nureddin Dede Zaviyesi / ADIYAMAN -Merkez

Nureddin Dede Zaviyesinin Yeri: Adıyaman İli sınırları içindedir. Zaviyenin ve türbenin günümüze kadar gelip gelmediği bilinmiyor.

Nureddin Dede Kimdir: Nureddin Dede’nin Abuzer Gaffari ile birlikte yöreye geldiği ve onunla birlikte savaşırken şehit düştüğü rivayet edilmektedir.

Adıyaman Tahrir Defterlerinde adı geçen Nureddin Dede’nin zaviyesi olduğu belirtilmekte, ama yeri ve türbesi var mı, yok mu bilinmemektedir.

Kaynakça: Mehmet Taşdemir – 16. Yüzyılda Adıyaman -1999

Taylan Köken

Ebu’l Vefa Zaviyesi / ADIYAMAN -Merkez

Ebu’l Vefa Zaviyesinin Yeri: Adıyaman İli sınırları içindedir. Zaviyenin ve türbenin günümüze kadar gelip gelmediği bilinmiyor.

Ebu’l Vefa Kimdir: Adıyaman Tahrir Defterlerinde adı geçen Ebu’l Vefa’nın zaviyesi olduğu belirtilmekte, ama yeri ve türbesi var mı, yok mu bilinmemektedir.

Kaynakça: Mehmet Taşdemir – 16. Yüzyılda Adıyaman -1999

Taylan Köken

Musa Baba Zaviyesi / ADIYAMAN -Merkez

Musa Baba Zaviyesinin Yeri: Adıyaman İli sınırları içindedir. Zaviyenin ve türbenin günümüze kadar gelip gelmediği bilinmiyor.

Musa Baba Kimdir: Kara Musa olarak da adlandırılan, Adıyaman Tahrir Defterlerinde adı geçen Musa Baba’nın zaviyesi olduğu belirtilmekte, ama yeri ve türbesi var mı, yok mu bilinmemektedir.

Musa Baba’nın Abuzer Gaffari ile birlikte yöreye geldiği ve onunla birlikte savaşırken şehit düştüğü rivayet edilmektedir.

Kaynakça: Mehmet Taşdemir – 16. Yüzyılda Adıyaman -1999

Taylan Köken

Hacı Musa Zaviyesi / ADIYAMAN -Merkez

Hacı Musa Zaviyesinin Yeri: Adıyaman İli sınırları içindedir. Zaviyenin ve türbenin günümüze kadar gelip gelmediği bilinmiyor.

Hacı Musa Kimdir: Adıyaman Tahrir Defterlerinde adı geçen Hacı Musa’nın zaviyesi olduğu belirtilmekte, ama yeri ve türbesi var mı, yok mu bilinmemektedir.

Kaynakça: Mehmet Taşdemir – 16. Yüzyılda Adıyaman -1999

Taylan Köken

Gurgan Dede Zaviyesi / ADIYAMAN -Merkez

Gurgan Dede Zaviyesinin Yeri: Adıyaman İli sınırları içindedir. Zaviyenin ve türbenin günümüze kadar gelip gelmediği bilinmiyor.

Gurgan Dede Kimdir: Adıyaman Tahrir Defterlerinde adı geçen Gurgan Dede’nin zaviyesi olduğu belirtilmekte, ama yeri ve türbesi var mı, yok mu bilinmemektedir.

Kaynakça: Mehmet Taşdemir – 16. Yüzyılda Adıyaman -1999

Taylan Köken

Furkan Dede Zaviyesi / ADIYAMAN -Merkez

Furkan Dede Zaviyesinin Yeri: Adıyaman İli sınırları içindedir. Zaviyenin ve türbenin günümüze kadar gelip gelmediği bilinmiyor.

Furkan Dede Kimdir: Adıyaman Tahrir Defterlerinde adı geçen Furkan Dede’nin zaviyesi olduğu belirtilmekte, ama yeri ve türbesi var mı, yok mu bilinmemektedir.

Kaynakça: Mehmet Taşdemir – 16. Yüzyılda Adıyaman -1999

Taylan Köken

Çanakçı Dede Zaviyesi / ADIYAMAN -Merkez

Çanakçı Dede Zaviyesinin Yeri: Adıyaman İli sınırları içindedir. Zaviyenin ve türbenin günümüze kadar gelip gelmediği bilinmiyor.

Çanakçı Dede Kimdir: Nusaybin yöresinden olan ve Çanakçılar olarak adlandırılan obanın Adıyaman Tahrir Defterlerinde adı geçen ve Adıyaman sınırları içinde olan Çanakçı Dede Zaviyesi bulunmaktadır.

Kaynakça: Hamza Aksüt – Şeyh İbrahim Ocağının Talibi Olan Oymak ve Obaların Tarihi / Mehmet Taşdemir – 16. Yüzyılda Adıyaman -1999

Taylan Köken 

Yel Baba Türbesi-III / ADIYAMAN -Samsat -Kızılcapınar Köyü

Yel Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Samsat İlçesi Kızılcapınar Köyü yakınlarında türbesi vardır.

Yel Baba Kimdir: Hakkında bilgi sahibi olmadığımız Yel Baba yöre halkı tarafından ziyaret edilmektedir.

Taylan Köken

Süt Pınarı Ziyareti / ADIYAMAN -Merkez -Gavur Mah.

Süt Pınarı’nın Yeri: Adıyaman İlinin halkın Gavur Mahallesi denilen yerdedir.

Süt Pınarı Nedir: Yeni çocuk doğurmuş olan bayanlar, sütü çoğalsın diye buraya gelip dilekte bulunurlar.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi ziyarete gelenler sütü az olan anneler sütü çoğalsın diye burada değişik bir uygulama yaparlar.

Dilek için evde Hedik denilen ve buğday, nohut, mısır, zahter, yağ ve salça ile yapılan yemeği yanında getirirler. Daha sonra Süt Pınarına arkasını dönerek bir kaşık hediği başında çevirip pınara atarlar, bir kaşık hediği yerler. Bunu üç kez yaparlar ve evlerine dönerler. İki üç gün içinde sütlerinin çoğalacaklarına inanırlar. Adak olarak da bölgede bulunan ve bereketli olduğuna inanılan malzemelerle yemekler yapılıp, dağıtılır.

Kaynakça: Ayşe Özcamus / Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları / 2007

Taylan Köken 

Mahmut Gazi Türbesi / ADIYAMAN -Merkez

Mahmut Gazi Türbesinin Yeri: Adıyaman ilinin 15km güneyinde türbesi vardır.

Mahmut Gazi Kimdir: Hakkında bilgi sahibi olmadığımız Mahmut Gazi’nin Yemen’den geldiği rivayet edilir.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi çocuğu olmayanlar ve değişik sıkıntıları olanlar ziyaret eder. Kaşık adağında bulunurlar. Adak için türbeden bir adet kaşık alıp götürürler. Adağı tutarsa türbeden aldıkları kaşıkla beraber altı tane daha kaşık getirirler.

Menkıbeler: 1-) Çocuğu olsun diye dua edenler veya erkek çocuk diye adakta bulunanlar, erkek çocuk olunca ismini Mahmut koyarlar, eğer koymazlarsa çocuğun öleceğine inanırlar.

2-) Mahmut Gazi bir çiftçinin rüyasına girer ve “Gelin, beni buradan çıkarın” der. Çiftçi kulak asmaz. Birkaç kez daha rüyasında görünce, dayanamayıp rüyada gördükleri üç ağacın arasını kazmaya başlarlar, biraz derine inince bir ses duymuşlar “Ayağım!” diye. Sonra erenin naaşına ulaşmışlar ve yattığı yere türbesini yapmışlar. 

Kaynakça: Ayşe Özcamus / Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları / 2007

Taylan Köken