31 Aralık 2013 Salı

Pehlivan Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Karamustafapaşa Köyü

Türbenin Yeri: Pehlivan Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi Karamustafapaşa Köyü Pehlivan Bağları denilen mevkidedir.

Pehlivan Dede Kimdir: Pehlivan Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgi yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyareti köy halkı tarafından yapılmaktadır. Özellikle siğil hastalığından muzdarip olanlar türbeyi ziyaret ederek şifa ararlar.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

30 Aralık 2013 Pazartesi

Kara Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Karacakaya Köyü

Türbenin Yeri: Kara Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi Karacakaya Köyündedir.

Kara Dede Kimdir: Kara Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgi yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyareti köy halkı tarafından yapılmakta, özellikle cenaze ve evlilik törenlerinde ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

29 Aralık 2013 Pazar

Nuzla Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Koç Köyü

Türbenin Yeri: Nuzla Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi Koç Köyündedir.

Nuzla Dede Kimdir: Nuzla Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgi yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyaretine gelenler genellikle nezle hastalığından muzdarip olanlardır.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

28 Aralık 2013 Cumartesi

Hacı Veli Türbesi / AMASYA –Merzifon –İnalanı Köyü

Türbenin Yeri: Hacı Veli Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi İnalanı Köyündedir.

Hacı Veli Kimdir: İnalanı Köyünün adı eski adı Hacı Veli köyüdür. Burada medfun bulunan Hacı Veli’den adını almıştır. Hacı Veli’nin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgimiz yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin üzeri açıktır. Uzun bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyaretine gelenler, davul çalmaz, kırmızı giymezler. Veli’nin bunu istemediği söylenmektedir.

Menkıbeler: 1-) Rahmetli Hikmet Tanyu Hocamızın “Taşa Bağlı İnançlar” kitabında Hacı Veli’nin adı anılmakta ve kırk kişinin kaldıramadığı taşı tek başına attığı belirtilmektedir. Taş bugün türbe yakınındadır.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

27 Aralık 2013 Cuma

Kırklar Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Bahçecik Köyü

Türbenin Yeri: Kırklar Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesine çok yakın olan Bahçecik Köyü yolunda, mezarlığın bitimindedir.
Kırklar Dede Türbesi
Kırklar Dede Kimdir: Merzifon halkı tarafından ziyaret edilen Kırklar Dede’nin kim olduğu konusunda ve yaşadığı dönem hakkında herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin üzeri açıktır. Yakın zamanda Merzifon Belediyesi tarafından mezar yenilenmiştir.

Ziyaret Nedeni: Türbe eski zamanlarda özellikle yağmur duası için ziyaret edilirmiş. Merzifon’da kapı kapı dolaşılarak toplanan malzeme tekerlemelerle çoluk çocuk türbeye getirilir, burada bu malzemelerle yapılan yemekler topluca pişirilip hep beraber yenirmiş.

Menkıbeler: 1-) Türbe başına gelip burada içen ve Kırklar Dede’den para isteyen bir kişinin rüyasına girerek onu bayağı rahatsız edip, korkuttuğu hikaye edilir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / www.merzifon.bel.tr

Taylan Köken

26 Aralık 2013 Perşembe

Kemal Gazi Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Oymaağaç Köyü

Türbenin Yeri: Kemal Gazi Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi Oymaağaç Köyündedir.

Kemal Gazi Dede Kimdir: Kemal Dede, Kemal Baba olarak da anılan Kemal Gazi Dede Alevi inanca sahip olan köyde yaşamış ve vefat etmiştir. Türbesinde bulunan seceresine göre Seyyid’tir ve soyu Hz. Muhammed’e kadar dayanmaktadır. Bu köyde yaşayan halk Battal Gazi Ocağına mensupturlar.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe özellikle bir şeylerini kaybedenler ve sara hastalığına şifa arayanlar tarafından ziyaret edilir. Türbe toprağı (cevher) alınarak suyla karıştırılıp içilirse sara hastalığına iyi geleceğine inanılmaktadır. Türbe ziyaretine gelenlerin istekleri kabul olduğunda adak için tekrar türbeyi ziyaret ederler.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / www.alevicanlar.net / www.tr.wikipedia.org

Taylan Köken

25 Aralık 2013 Çarşamba

Komşu Evliya Yatırı / AMASYA –Merzifon –Karşıyaka Köyü

Türbenin Yeri: Komşu Evliya Yatırı, Amasya İli Merzifon ilçesi Karşıyaka Köyündedir.

Komşu Evliya Kimdir: Komşu Evliya’nın kim olduğu konusunda herhangi bir bilgimiz yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Yatır ishal rahatsızlığından dolayı ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003.

Taylan Köken

24 Aralık 2013 Salı

Geyikli Evliya Yatırı / AMASYA –Merzifon –Karşıyaka Köyü

Türbenin Yeri: Geyikli Evliya Yatırı, Amasya İli Merzifon ilçesi Karşıyaka Köyündedir.

Geyikli Evliya Kimdir: Geyikli Evliya’nın kim olduğu konusunda herhangi bir bilgimiz yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003.

Taylan Köken

23 Aralık 2013 Pazartesi

Hükkaşe Sultan Türbesi / AMASYA –Merzifon –Hırka Köyü

Türbenin Yeri: Hükkaşe Sultan Türbesi, Amasya İli Merzifon ilçesi Hırka Köyü mezarlığındadır.
Hükkaşe Sultan Türbesi
Hükkaşe Sultan Kimdir: Ukkaşe veya Hukkaşe Sultan olarak da anılan zat Sahabe’dendir ve peygamberimiz Hz. Muhammed’in sırtında bulunan Peygamberlik Mührünü görmüş, öpmüş ve onun vücuduna yüzünü sürmüştür. (Bu konudaki kıssayı Hırka Köyü resmi sitesinde ve Sayın Abdülhalim Durma’nın eseri Evliyalar Şehri Amasya’dan detaylı okuyabilirsiniz.)
Daha sonra Hz. Muhammed Hükkaşe Sultan’ı görevlendirmiş ve ona hırkasını vermiştir. O da İslam ordularıyla beraber önce Kayseri’ye gelmiş, daha sonra savaşarak Merzifon’a kadar gelir ve buradaki Hırka Köyünde 681 yılında şehit düşer. Gerçek adı Ukkaşe bin Mihsen’dir. 
Hükkaşe Sultan Türbesi
Hükkaşe Sultan Türbesi
Türbenin Durumu: Türbe mezarlığın içindedir ve 1968 yılında yenilemesi yapılan bir türbedir. Hayırseverler tarafından etrafı düzenlenmiş, türbe yanına bir aşevi yapılmıştır. Ukkaşe Hazretlerinin yaşadığı dönemde etrafta bolca geyik ve ayı bulunurmuş. Geyikler gelip hazretin ellerinden su içerlermiş. Türbe içindeki geyik boynuzlarının varlığı böyle açıklanmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Hırka Köyü neredeyse kurulduğundan beri değişmemiştir. Bunu peygamberimizin hırkasına borçludur. Bu köye ve türbeye yedi kez gelenin Hac vazifesi kadar kadar kutsal bir görevi ifa etmiş sayılmaktadır. Bu ziyaretin temelinde de Hz. Muhammed’in “Hacca gidecekler önce senin yanına gelsin” veya “Benim mezarıma gelenler önce senin mezarına gelsin” sözlerinden kaynaklandığı söylenmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / www.hirkakoyu.org / www.hirkakoyu.s5.com

Taylan Köken

22 Aralık 2013 Pazar

Sarılık Evliyası Yatırı / AMASYA –Merzifon –Yalnız Köyü

Türbenin Yeri: Sarılık Evliyası Yatırı, Amasya İli Merzifon ilçesi Yalnız Köyü merkezindedir.
Sarılık Evliyası Tekkesi
Sarılık Evliyası Kimdir: Yalnız Köyünün merkezinde bulunan ve birkaç ağacın çevrelediği mezarda sarılık hastalığından vefat etmiş bir gelin yatmaktadır. Mezarın yanında bulunan kayaların arasından çıkan suya Sarılık Suyu denmektedir ve Sarılık hastalığına iyi geldiğine inanılmaktadır.
Sarılık Suyu
Türbenin Durumu: Türbe köyün merkezinde olup, üstü açık bir mezar şeklindedir. Türbe yanında bir kaynak mevcuttur.

Ziyaret Nedeni: Sarılık Evliyası ziyaretine gelenler Sarılık hastalığından muzdarip olan ziyaretçilerdir. Büyükler türbe yanında iki rekat namaz kılar, dua okurlar ve sonra yine dua okuyarak Sarılık Suyundan içerler. Küçük çocuklar ise suda yıkanır, fakat üzerileri kurulanmaz, kurulanırsa şifa bulamazmış. Bu türbe ziyaretine gelenler türbede oynamadan gitmezler. Bu Sarı Kız’ın vasiyetiymiş.

Menkıbeler: 1-) Köyde yaşayan Sarı Kız gelinlik çağına gelmiş, ama Sarılık hastasıymış. Hastalığına rağmen gelin olmak istemiş. Düğün alayı gelini dolaştırırken şimdi mezarının olduğu yere gelince Sarı Kız düşüp ölmüş. Mezarını buraya yapmışlar ve kısa bir süre sonra mezarının yanından Sarılık Suyu çıkmaya başlamış.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / Rahime Özdoğan –Amasya’da Adak Yerleri İle İlgili Halk Anlatıları -2006 / www.panoramio.com 

Taylan Köken

21 Aralık 2013 Cumartesi

Şeyh Abdurrahim Rumi Türbesi / AMASYA –Merzifon – Cami Cedit Mahallesi

Türbenin Yeri: Şeyh Abdurrahim Rumi Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezindeki Cami Cedit Mahallesi, Atatürk Caddesi, Eren Sokakta bulunan İtfaiye yanındaki hazirededir.
Şeyh Abdurrahim Rumi
Şeyh Abdurrahim Rumi Kimdir: Merzifonlu Şeyh Abdurrahim Rumi Hazretleri olarak anılan Abdurrahim Rumi’nin gerçek adı Nizamedddin Abdurrahim’dir. 1385-1460 yılları arasında yaşamış Mutasavvıf Şair’dir. Teberrükzâde diye anılan soydan gelmektedir. Babası Teberrükzâde Sarı Danişment adıyla tanınan, Emir Aziz Efendi’dir.  Merzifon’da doğdu Çelebi Mehmet Medresesinde okudu. Gençlik yıllarında Akşemseddin ile tanıştı. İstanbul’un alınmasından sonra Ayasofya’da yapılan dini toplantılara beraber katıldılar.
1421 yılında Mısır’a gitti. Burada Zeynüddin Hafi’ye bağlandı. Birlikte önce Hacca, oradan Horasan’a geçerler. 1428 yılında Herat’da icazetnamesini alır. Herat’t altı yıl kaldıktan sonra buradan ayrıldığın Zeynüddin Hafi’nin “Bir aşk kütüğün yaktık / Diyar-ı Ruma attık” dediği söylenir. Merzifon’a gelip Çelebi Mehmet Medresesine müderris olarak atanır. Ölünceye kadar Rumi mahlasıyla şiirlerine ve irşada devam eder.    
Şeyh Abdurrahim Rumi Haziresi
Şeyh Abdurrahim Rumi Haziresi
Türbenin Durumu: Türbesi bir hazire içinde olup, diğer mezarlar akrabaları ve yakın tanıdıklarından oluşmaktadır. Türbesi sade ve üzeri açık bir türbedir. 1998 yılında Hazire olarak tescillenmiştir.     

Ziyaret Nedeni: Merzifon’un yetiştirmiş olduğu bu önemli şahsiyet hayır duası için ziyaret edilmektedir. Son yıllarda adına düzenlenen anma törenleri yapılmaktadır.     

Kaynakça: Berrin Taşan ( www.isamveri.org ) / Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / www.panoramio.com / www.kurumsal.kulturturizm.gov.tr

Taylan Köken

20 Aralık 2013 Cuma

Nakşi Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Cami Cedit Mahallesi

Türbenin Yeri: Nakşi Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Cami Cedit Mahallesi Müftülük Caddesindeki Müftülük Binasının arkasındadır.

Nakşi Dede Kimdir: Nakşi Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir yoktur. İsminden dolayı Nakşibendi tarikatından mensup olduğunu düşünmekteyiz.

Türbenin Durumu: Mezarı Müftülük Binasının arka bahçesindedir.  

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler ve istekler için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Nakşi Dede’nin Cuma akşamları kendisine bırakılan ibriği kullanarak abdest aldığı görülmüştür.
2-) Nakşi Dede yine Merzifon ileri gelenlerden bir kadının rüyasına girmiş ve çocuğunun ölmek üzere olduğunu söylemiştir. Kadın uykusundan uyanır, çocuğuna yetişir, fakat çocuk kollarında vefat eder.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

19 Aralık 2013 Perşembe

Uyuşuk Evliyası Türbesi / AMASYA –Merzifon –Cami Cedit Mahallesi

Türbenin Yeri: Uyuşuk Evliyası Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Cami Cedit Mahallesi Sakinler Sokaktadır.

Uyuşuk Evliyası Kimdir: Uyuşuk Evliyası’nın kim olduğu konusunda herhangi bir yoktur.

Türbenin Durumu: Yatırın türbesi Sakinler Sokakta (Değerli araştırmacı Abdülhalim Durma’nın kitabında geçen Sakinler Sokağın günümüzde ismi değişmiş olmalı) bulunan bir evin bahçesindedir. Mezarın durumu hakkında bilgimiz yoktur.  

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyaretine eli, ayağı uyuşanlar gelmektedir. Afsunlama yöntemiyle şifa bulacaklarına inanılmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Uyuşuk Evliyası’nın mezarı yakınındaki eve hırsız girer ve eşyaları çalar. Fakat evden ayrılmak istediğinde kapı yok olur ve evin neresinden çıkmak isterse istesin çıkış bulamaz. Hırsız paniğe kapılıp bağırınca ev halkı tarafından yakalanıp, polise teslim edilir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

18 Aralık 2013 Çarşamba

Karaman Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Gazi Mahbub Mahallesi

Türbenin Yeri: Karaman Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Gazi Mahbub Mahallesi Arabacılar Sokakdadır.
Bozacı Cami
Karaman Dede Kimdir: Karaman Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir yoktur. Sanırım adından dolayı Karamanlı olduğu zikredilmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe bir bahçededir. İki kişiden oluşan mezarda, sağda Karaman Dede, solda ise hanımı medfundur. Kesilmeden önce türbe başında bir dut ağacı ve dibinde kuyu bulunuyormuş.

Ziyaret Nedeni: Türbede bulunan kuyunun suyu kulaklara iyi gelmektedir. Bu kuyunun suyu kulağa damlatıldığında kulak ağrılarını kesmektedir.

Menkıbeler: 1-) Karaman Dede Bozacı Camisinde imamlık yaparmış. Hanımının da kadınlar bölümünde bulunduğu sırada kadınlara vaaz veren Karaman Dede kürsüde vefat eder. Bunu gören hanımı da orada ruhunu teslim eder. Yine kadınlar arasında bulunan bir kadın bu duruma çok üzülür ve her iki zatın naaşının bahçesinde yaptırdığı türbeye gömülmesini sağlar.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

17 Aralık 2013 Salı

Ahi Kerim Sultan Türbesi / AMASYA –Merzifon –Gazi Mahbub Mahallesi

Türbenin Yeri: Ahi Kerim Sultan Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Gazi Mahbub Mahallesi Ahi Kerim Sokaktadır.
Ahi Kerim Sultan Türbesi
Ahi Kerim Sultan Kimdir: Burada bulunan Ahi Tekkesini kurduğuna inanılmaktadır. Bu konuda kesin bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe betonarmeden, kiremit çatılı, kare planlı bir türbedir. Türbe mahalle sakini Hacı Rafet Ahıska tarafından yaptırılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Türbe genellikle hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

16 Aralık 2013 Pazartesi

İğdeli Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Gazi Mahbub Mahallesi

Türbenin Yeri: İğdeli Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Gazi Mahbub Mahallesi Kırklar Caddesindedir.

İğdeli Dede Kimdir: İğdeli Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir yoktur. Türbede dört zat medfundur. Diğer üçünün İğdeli Dede’nin müritleri olduğu söylenmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe küçük bir hazire şeklinde yol kotundan biraz yüksekçedir. İğdeli Dede’nin başında bir iğde ağacı mevcuttur.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi siğil problemi olanlar ziyaret eder ve mezarın başındaki iğde ağacından kopardıkları bir dalı eve götürürler. İğde dalı kuruyunca siğil de geçermiş.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

15 Aralık 2013 Pazar

Siğil Evliyası Yatırı / AMASYA –Merzifon –Gazi Mahbub Mahallesi

Türbenin Yeri: Siğil Evliyası Yatırı, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Gazi Mahbub Mahallesi Horoz Sokakta, Tekel Binasının arka bahçesindedir.

Siğil Evliyası Kimdir: Siğil Evliyası’nın kim olduğu konusunda herhangi bir yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe bir bahçededir. Sokaktan türbe görülememektedir. Duvar üzerindeki mumluktan Siğil Evliyası Yatırının yeri anlaşılmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Türbeye gelen ziyaretçiler siğilden şifa bulmak için gelirler. Mum adağında bulunurlar.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

14 Aralık 2013 Cumartesi

Huçek Baba Türbesi / AMASYA –Merzifon –Gazi Mahbub Mahallesi

Türbenin Yeri: Huçek Baba Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Gazi Mahbub Mahallesi Çukur Sokaktadır.
Huçek Baba Türbesi
Huçek Baba Kimdir: Kadiri Tarikatından olması muhtemel Huçek Dede veya Hu Çek Baba görev yaptığı mescidi tekke olarak da kullanmakta ve burada müritleriyle beraber zikir törenleri düzenlemekteymiş. Hakkında başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe bir binanın kenarındadır. Üstü açık olan türbede ağaçlar bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler ve hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Huçek Baba’nın adının nereden geldiği değerli araştırmacı Abdülhalim Durma’nın “Evliyalar Şehri Amasya” kitabından aynen aktarıyorum:
Buralarda irşad görevi yapan şeyhin kırk tane dervişi vardır. Onlara devamlı olarak riyazet yaptıran, zikir çektiren dede hiç keramet göstermezmiş. Devamlı zikir ve riyazetten bıkan dervişler, bir keramet de göremeyince, teker teker bu mübareği terk etmeye başlarlar. Sonuncu dervişi de gittiğinde yapayalnız kalan bu şeyh yine de hiç kimse gitmemiş gibi yalnız başına zikirle meşgul olur. Fakat kısa zamanda halk, dedenin gittiği yolun yanlışlığından, batıl olduğundan söz etmeye başlayınca, dede bir çömlekçiye giderek kırk tane toprak testi alır. Bunları tekkede aynen dervişlerinin dizildiği şekilde dizerek bir zikir halkası oluşturur. Başlar "HU" lafzını zikretmeye. Onunla birlikte testilerde de bir kıpırdanma olur. ‘Bütün kainat, canlı cansız bütün her şey Allah'ı (cc) zikreder’, hadisi mucibince dervişane bir şekilde, bir sağa bir sola sallanarak yanında bulunan testilere vura vura zikretmeye başlarlar. Bu gürültüleri duyan halk tekkenin pencerelerine üst üste yığılarak bu olağanüstü olayı kendinden geçmiş bir vaziyette seyretmeye başlarlar. Onları fark eden dede hemen susar. Onunla birlikte testiler de zikri bırakırlar. Halk bu olayın vecdi içinde gözyaşlarına boğularak: "Hu çek dede, Hu çek !..", derler.
O da, tekrar zikre başlar. Testilerde görünmez bir işaret almışçasına ona iştirak ederler. Olayı takip eden dervişler büyük bir utanç içinde halkaya katılırlar. İşte o gün bu gün, şeyhin adı Huçek Dede kalmıştır.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

13 Aralık 2013 Cuma

Arap Dede Türbesi-I / AMASYA –Merzifon –Cami Cedit Mahallesi

Türbenin Yeri: Arap Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Cami Cedit Mahallesi Hacı Rahat Caddesindedir.

Arap Dede Kimdir: Arap Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir yoktur.

Türbenin Durumu: Mezarın arkasında ahşaptan Arap Dede Mescidi varmış. Mescit günümüze ulaşmamasına rağmen Arap Dede Türbesi günümüze kadar varlığını sürdürmüştür.  

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler ve istekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

12 Aralık 2013 Perşembe

Horoz Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Gazi Mahbub Mahallesi

Türbenin Yeri: Horoz Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Gazi Mahbub Mahallesi Horoz Sokaktadır.

Horoz Dede Kimdir: Horoz Dede’nin gerçek adı Firuz’dur. Firuz Baba olarak da anılmaktadır. Çok yakında bulunan Horoz Pınarını yaptırdığından dolayı bu adı aldığı söylenmektedir. Hakkında başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler ve istekler için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Çukur Hanı işleten Hasan Efendi küçükken Horoz Dede’ye dua edermiş ve mumluktan her gün elini sokup para alırmış. Bu paraları evde gizlice bir küpte biriktirmiş. Babası küpü bulup hesap sorunca “Evliyadan alıyorum” demiş. Ama artık sır bozulduğundan bir daha Horoz Dede’den para alamamış.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

11 Aralık 2013 Çarşamba

Arap Dede Türbesi-II / AMASYA –Merzifon –Harmanlar Mahallesi

Türbenin Yeri: Arap Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Harmanlar Mahallesi Kıyılık Sokaktadır.

Arap Dede Kimdir: Arap Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler ve istekler için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Arap Dede’nin mezarın yanında bir kuyu, kuyunun üzerinde ağaçtan çok ağır bir kapak bulunurmuş. I. Dünya Harbinden önce mahallede geceleri uzun süre tıkırtılar olmuş. Bir gece bir patlama duyulmuş ve mezarın yanındaki kuyunun üzerindeki kapak yine mezarın başında bulunan dutu ağacına üç kere öyle bir vurmuş ki, dutun olmamış meyveleri dahi dökülmüş. Mahalleli ertesi sabah uyandığında seferberlik haberini almışlardır. 

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

10 Aralık 2013 Salı

Arap Evliya Yatırı / AMASYA –Merzifon –Harmanlar Mahallesi

Türbenin Yeri: Arap Evliya Yatırı, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Harmanlar Mahallesi Dobak Camisinin arka bahçesindedir.
Dobak Camii
Arap Evliya Kimdir: Arap Evliyanın kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler ve istekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / www.panoramio.com

Taylan Köken

9 Aralık 2013 Pazartesi

Bun Dede Yatırı / AMASYA –Merzifon –Harmanlar Mahallesi

Türbenin Yeri: Bun Dede Yatırı, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Harmanlar Mahallesi Aşut Sokaktadır.

Bun Dede Kimdir: Bun Dedenin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi özellikle sıtma hastalığından muzdarip olanlar ziyaret etmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

8 Aralık 2013 Pazar

İsimsiz Türbe-III / AMASYA –Merzifon –Harmanlar Mahallesi

Türbenin Yeri: İsimsiz Türbe, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Harmanlar Mahallesi Harmanlar Caddesinde bulunan bir binanın arkasındadır.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi genellikle sık sık burnu kanayan çocuklar getirilmekte ve efsunlama yöntemiyle şifa aranmaktadır.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

7 Aralık 2013 Cumartesi

Sıkıntı Evliyası Yatırı / AMASYA –Merzifon –Harmanlar Mahallesi

Türbenin Yeri: Sıkıntı Evliyası Yatırı, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Harmanlar Mahallesi Menzil Sokaktadır.

Sıkıntı Evliyası Kimdir: Sıkıntı Evliyasının kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur. Türbede efsunlama uygulaması için geyik boynuzları bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi özellikle ruhi sıkıntıları olanlar ziyaret etmektedir. Geyik boynuzlarıyla yapılan efsunlama yöntemiyle şifa aranmaktadır.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

6 Aralık 2013 Cuma

Yanık Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Hoca Süleyman Mahallesi

Türbenin Yeri: Yanık Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Hoca Süleyman Mahallesi Merdivenli Sokak ile Şair Nedim Sokağın kesiştiği noktadadır.

Yanık Dede Kimdir: Yanık Dedenin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe düzgün bir duvarla çevrili, üstü açık bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Türbe özellikle Gece Yanığı (Zona) denilen hastalıktan dolayı ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

5 Aralık 2013 Perşembe

Kul Fakir Baba Türbesi / AMASYA –Merzifon

Türbenin Yeri: Kul Fakir Baba Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde evinin bahçesindedir.
Aşık Kul Fakir Ali Baba
Kul Fakir Baba Kimdir: Gerçek ismi Ali Oymak’dır. Aşık Kul Fakir, Aşık Kul Fakir Baba, Kul Fakir Ali Baba olarak da anılmaktadır. 1873 yılında doğup, 1938 yılında vefat etmiştir. Gençliğinde güreş tutarmış. Güreş için gittiği bir köyde Gümüşhacıköylü Aşık Kul Hüseyin ile tanışır ve okuma yazması olmamasına rağmen Aşık olur. Döneminde Çorumlu Derviş Edna ile birlikte yol arkadaşı olmuştur. Piri Baba Ocağındandır. Ali İhsan Aktaş ve Sabri Yücel tarafından 1991 yılında Kul Fakir hakkında bir araştırma kitabı yayınlanmıştır.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Kaynakça: www.ozanlaryolu.com / Harun Yıldız –Amasya Yöresi Alevi Ocakları -2011

Taylan Köken

4 Aralık 2013 Çarşamba

Deli Reşid Türbesi / AMASYA –Merzifon –Şehir Mezarlığı

Türbenin Yeri: Deli Reşid Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Şehir Mezarlığındadır.

Deli Reşid Kimdir: Sıtma Hastalarına iyi gelen uygulamalar yapılan meczup karakterlidir. Hakkında birçok hikaye anlatılan bu şahıs keramet sahibi bir kişiliğe sahiptir.   

Türbenin Durumu: Türbe şehir mezarlığında üstü açık bir mezardır.

Ziyaret Nedeni: Deli Reşid sağlığında sıtmalı hastaların bileğine okuyup üflediği iplerder bağlar, hastalık birkaç gün içinde geçermiş. Bu işlem için kiminden para almaz, kiminden de durumuna göre para alırmış.

Menkıbeler: 1-) Deli Reşid’in uzun yıllar bakımını Halime Hatun adında hayırsever bir kadın üstlenmiştir. O vefat edince bu işi Sofi Sabri üstlenir. Sofi Sabri bir gün Samsun’a gider ve burada unutkanlıkla abdest almadan namaz kılar ve sonra abdestsiz olduğunu hatırlayarak kaza namazı kılar. Geri döndüğünde bir meseleden dolayı Deli Reşid’e kızar. Bunun üzerine Deli Reşid’de “Hem abdestsiz namaz kılarsın, hem de adamı azarlarsın” diyerek Sofi Sabri’yi mahcup eder.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

3 Aralık 2013 Salı

Ganili Kızı Yatırı / AMASYA –Merzifon –Şehir Mezarlığı

Türbenin Yeri: Ganili Kızı Yatırı, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Şehir Mezarlığındadır. Daha önceden Aşut Camisinin yakınlarındaymış.

Ganili Kızı Kimdir: Ganili Kızı’nın Gani Baba’nın kızı veya gelini olduğu rivayet edilmektedir. Ganili Kızı gelinliği ile dolaşırken birçok gören olmuştur.  

Türbenin Durumu: Türbesi Deli Reşid’in mezarının yanındaki yeşil mezardır.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi özellikle hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

2 Aralık 2013 Pazartesi

Tokmak Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Şehir Mezarlığı

Türbenin Yeri: Tokmak Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Şehir Mezarlığındadır. Daha önceden Cumhuriyet Meydanındaki Şeref Otel’in bahçesindeymiş.

Tokmak Dede Kimdir: Bir Hıristiyan olan Tokmak Dede’nin adı Pendik imiş ve sonradan Müslüman olmuş. Hacca gittikten sonra Hacı Pendik olarak anılmaya başlamış. Değirmenlerin önünden almış olduğu suyu şehre taşımış ve bu suya Pendik Suyu, çeşmeye ise Tokmak Pınarı denmiştir.  

Türbenin Durumu: Türbe şehir mezarlığında üstü açık bir mezardır.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi özellikle hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Türbe otelin bahçesinde iken, geceleri otel sahibi tarafından aydınlatılırmış. Bazen elemanlar aydınlatmayı yakmayınca, otel sahibi “Yavrum, neden ışığı yakmadınız, bak dede beni rahatsız ediyor” diye seslenirmiş.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

1 Aralık 2013 Pazar

Ahmet Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Tavşan Mahallesi

Türbenin Yeri: Ahmet Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Tavşan Mahallesindedir.

Ahmet Dede Kimdir: Ahmet Dedenin Harmanlar Mahallesinde medfun bulunan Arap Evliyası ile kardeş olduğu söylenmektedir. Kim olduğu konusunda herhangi başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe özellikle sinirsel hastalıkları olanlar tarafından ziyaret edilmektedir. Sıkıntı Evliyası gibi bu rahatsızlara şifa olmaktadır.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

30 Kasım 2013 Cumartesi

Arap Dede Türbesi-III / AMASYA –Merzifon –Tavşan Mahallesi

Türbenin Yeri: Arap Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Tavşan Mahallesi Gazi Caddesindedir.

Arap Dede Kimdir: Arap Dedenin Harmanlar Mahallesinde medfun bulunan Arap Evliyası ile kardeş olduğu söylenmektedir. Kim olduğu konusunda herhangi başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler ve istekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

29 Kasım 2013 Cuma

Cücük Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Tavşan Mahallesi

Türbenin Yeri: Cücük Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Tavşan Mahallesi Erikçi Sokaktadır.

Cücük Dede Kimdir: Cücük Dedenin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Kendisini sağlığında görenler 25 yaşlarında, az sakallı ve esmer olduğunu söylemektedir.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyaretinin ne amaçla yapıldığını bilmiyoruz. Fakat Cücük Dede’nin kendilerine görünmesiyle ruhi sıkıntıları olanların iyileştiklerini anlatmaktadırlar.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

28 Kasım 2013 Perşembe

Dur Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Tavşan Mahallesi

Türbenin Yeri: Dur Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Tavşan Mahallesindedir.

Dur Dede Kimdir: Dur Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

26 Kasım 2013 Salı

Halil Dede Türbesi-II / AMASYA –Merzifon –Tavşan Mahallesi

Türbenin Yeri: Halil Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Tavşan Mahallesindedir

Halil Dede Kimdir: Halil Dedenin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur. Türbenin bir evin arka bahçesinde olduğunu biliyoruz.

Ziyaret Nedeni: Türbeye özellikle çişini söylemeyen çocuklar ziyarete getirilir. Kabrin etrafında üç kez dönülür ve çocuğun alnına türbe toprağından sürülür.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

25 Kasım 2013 Pazartesi

Yılancık Evliyası Yatırı / AMASYA –Merzifon –Tavşan Mahallesi

Türbenin Yeri: Sıkıntı Evliyası Yatırı, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Tavşan Mahallesi Erikçi Camisinin bahçesindedir.

Yılancık Evliyası Kimdir: Yılancık Evliyasının kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe Erikçi Camisinin bahçe duvarına bitişiktir.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi ziyarete gelenler özellikle Yılancık Hastalığına şifa aramak için gelmektedir.

Menkıbeler: 1-) Yılancık Evliyası İstanbul’dan gelen bir zatın rüyasına girerek şifasının burada olduğunu söylemiştir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

24 Kasım 2013 Pazar

İsimsiz Türbe-IV / AMASYA –Merzifon –Naccar Mahallesi

Türbenin Yeri: İsimsiz Türbe, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Naccar Mahallesi Alaca veya Alaca Minare Camisinin bahçesindedir.
Alaca (Minare) Cami
Türbenin Durumu: Türbe caminin yanında, bahçe içinde üzeri açık bir türbedir. Mezarın baş taşında ne yazdığı bilinmiyor.
Hz. Ömer Postası?
Ziyaret Nedeni: Türbede yatan zatın Hz. Ömer’in Postası olduğu halk arasında söylenmektedir. Bu zatın hicretin 19. senesinde Sa’d bin ebi Vakkas komutasında bölgeye gelen Arap Birliklerinde yer alan ve burada şehit düşen bir Sahabe olduğu söylenmektedir. Hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / www.panoramio.com

Taylan Köken

23 Kasım 2013 Cumartesi

Sahabe Türbesi / AMASYA –Merzifon –Naccar Mahallesi

Türbenin Yeri: Sahabe Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Naccar Mahallesi Balı Caddesindedir.

Sahabeler Kimdir: İki Sahabe bölgenin fethi için Hükkaşe Sultan ile birlikte gelmiş ve burada şehit düşmüşlerdir. Haklarında bu rivayetten başka bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler ve istekler için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Yüzyılın başında bu Sahabelerin mezarları belli değildir. Yakup Ağa adındaki bir at arabacısı malzeme taşırken at arabasını bu yeri belli olmayan mezarların üzerine bırakır. At ihtiyaç için mezarın üzerine işeyince, mezardan bir el çıkar ve hayvana öyle bir tokat atar ki, at arabası ve at beş on metre uzağa gürültü içinde fırlar, at oracıkta ölür. Böylece mezarların yeri belli olur.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

22 Kasım 2013 Cuma

Adı Meçhul Yatırı / AMASYA –Merzifon –Naccar Mahallesi

Türbenin Yeri: Adı Meçhul Yatırı, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Naccar Mahallesi Çay Camisinin bahçesinde medfundur.
Çay Camii
Adı Meçhul Kimdir: Çay Camisinin bahçesinde medfun bu zatın ismi bilinmiyor.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbe zaman zaman yağmur duası için ziyaret edilmiştir.

Menkıbeler: 1-) Mustafa Rıfat Hoca bir gece rüyasında Adı Meçhul Evliyasını görür. Sabah namazında bir deli askerin geleceğini ve Kuran’dan belli ayetleri okumasını ister. Sabah namazından sonra bu deli asker zuhur eder ve Hoca cemaate ona dokunmamalarını söyler. Sonra rüyasında kendisine verilen görevi yerine getirip, Kuran’ı açıp o ayetleri okur. Okudukça deli sakinleşir ve dua bitince tüm askerde delilik kalmaz ve hocanın ellerinden ağlayarak öper. 

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

21 Kasım 2013 Perşembe

Davut Halife Türbesi / AMASYA –Merzifon –Sofular Mahallesi

Türbenin Yeri: Davut Halife Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Sofular Mahallesi Cumhuriyet Caddesi Merzifon Lisesinin bahçesindedir.
Davut Halife Türbesi
Davut Halife Kimdir: Softa Baba’nın oğlu olan Davut Halife 900 yıllarından Merzifon’da yaşayıp vefat etmiştir. Hakkında fazla bilgi yoktur. Sayın Abdülhalim Durma “Evliyalar Şehri Amasya” kitabında Davut Kalfa olarak anmakta ve 1482 yılında sağ olduğunu söylemektedir.  

Türbenin Durumu: Türbe bir duvar, demir parmaklıklarla çevrilmiştir. Türbe içinde Davut Halifenin yakını ve talebeleri olduğu söylenen 5 kişinin daha mezarı vardır. Türbe temizliği okul hademeleri tarafından yapılmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Türbe özellikle öğrenciler tarafından hayır ve başarı duası için ziyaret edilmektedir. Türbeden korktukları için, bahçede kötü söz söylemekten kaçınmaktadırlar. 

Menkıbeler: 1-) Davut Halife’nin Kıbrıs Savaşında tankın içindeki askerler görünerek onlara yardım ettiği söylenir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / Yener Cabbaz ( www.arsiv.sabah.com.tr )

Taylan Köken

20 Kasım 2013 Çarşamba

Softa Baba Türbesi / AMASYA –Merzifon –Sofular Mahallesi

Türbenin Yeri: Üçler Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Sofular Mahallesi Spor Sokak Sofular Camisinin bahçe duvarına bitişiktir.

Softa Baba Kimdir: Softa Baba, Davut Kalfa veya Davut Halife olarak bilinen zatın babası olduğu rivayet edilir. Ermiş bir velidir.  

Türbenin Durumu: Türbesi Sofular Camisindeki cami duvarına bitişiktir.

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler ve istekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

19 Kasım 2013 Salı

Üçler Türbesi / AMASYA –Merzifon –Sofular Mahallesi

Türbenin Yeri: Üçler Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Sofular Mahallesi Spor Sokak Sofular Camisinin bahçesindedir.
Üçler Türbesi
Üçler Kimdir: Üçler Türbesinde üç sanduka bulunduğundan bu ismi almıştır. Türbe Kültür Envanterinde Sofular Türbesi olarak da geçmektedir. Türbede II. Beyazıt Döneminde Beylerbeyilik yapan Abdullah Paşa ve yakınları istirahat etmektedir. 

Türbenin Durumu: Türbe sekizgen köşeli düzgün moloz taşlardan inşa edilmiştir. Türbe kurşun kubbe ile örtülüdür. Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetindeki türbe 1998 yılında Anıt olarak tescillenmiştir.

Ziyaret Nedeni: Türbeye yürüyemeyen, yürümesi geciken çocuklar götürülür. Yüksek bir yere arpa, buğday konulduktan sonra, ayın ilk çarşambası türbe yanındaki taşın etrafında yürütülerek şifa aranır.      

Kaynakça:Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 /  www.panoramio.com / www.kurumsal.kulturturizm.gov.tr

Taylan Köken

18 Kasım 2013 Pazartesi

Kılıç Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Sofular Mahallesi

Türbenin Yeri: Kılıç Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon ilçesinin merkezinde bulunan Sofular Mahallesi Dede Sokaktadır.

Kılıç Dede Kimdir: Evliya kişilerden sayılan Kılıç Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Kılıç Dede yerinin değiştirilmesini istemediği rivayet edilir.

Türbenin Durumu: Türbe üç sokağın birleştiği yerde, yol üstündedir. Üstü açık olan türbe 3x1,5mt ebatlarında olup, başında bir dut ağacı vardır. 1986 yılında belediye tarafından yenilenip, başına Kılıç Dede yazılmıştır. Türbe 1992 yılında Anıt olarak tescillenmiştir.

Ziyaret Nedeni: Yöre halkı tarafından değişik dilekler ve hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: www.kurumsal.kulturturizm.gov.tr / Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003

Taylan Köken

17 Kasım 2013 Pazar

Kümbet Hatun Türbesi / AMASYA –Merzifon –Kümbet Hatun Mahallesi

Türbenin Yeri: Kümbet Hatun Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi merkezinde bulunan Kümbet Hatun Mahallesi, Kümbet Hatun Bulvarının başındadır.
Kümbet Hatun Türbesi
Kümbet Hatun Kimdir: Piri Baba’nın kızı olarak rivayet edilir. Başka kaynaklara göre ise burada yatan kişi Kümbet Hatun Evliyası olarak anılmakta ve mezardaki şahsın Zeynep Hatun olduğu söylenmektedir.

Türbenin Durumu: Türbesi dört ayak üzerine oturmuş olan, kubbeli, oluklu kiremitle kaplı çatısı olan bir türbedir. Çevresi bir duvarla çevrilmiş ve etrafında çam ağaçları olan bakımlı bir mezardır. Türbede bir başka mezar daha vardır. Bu mezar Ömer Efendi adında 1915 yılında vefat etmiş ve Trabzon’dan Merzifon’a gelip burada hastalanıp genç yaşta ölen zata aittir. Sayın Sadi Bayram’dan Kümbet Hatunun mermer sandukasının 1999 yılında çalındığını öğreniyoruz.      

Ziyaret Nedeni: Maddi, manevi her türlü dilek için ziyaret edilen türbeye özellikle Hıdrellez zamanında gelinmektedir. Türbe etrafındaki çam ağaçlarına çaput bağlanmaktadır. Merzifon kadınları Hıdrellez günü yemeklerini yapıp toplu olarak türbeyi ziyaret eder. Dileklerini adayıp üç İhlas, bir Fatiha okurlar. Dileklerini taşlara, bezlere çizerek türbe etrafında bir gece bırakırlar.      

Menkıbeler: 1-) Kümbet Hatun’un eşi sürekli içen ve karısına kötü davranan biriymiş. Bu kadar kötü davranmaya rağmen Kümbet Hatun sesini çıkarmazmış. Merzifonlular Hac vazifesini icra ederlerken Kümbet Hatun’u hep hacda görürlermiş. Bu yüzden onun ermiş bir hatun olduğuna inanmaktadırlar.
2-) Benzer bir hikayede Kümbet Hatun’un kötü bir kadın olduğunu dilden dile anlatanlar onu Hacda Zemzem Suyunun başında görünce onun ermiş bir kadın olduğuna inanmışlar.

Kaynakça: www.sadibayram.com / Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / Rahime Özdoğan –Amasya’da Adak Yerleri İle İlgili Halk Anlatıları -2006 / www.panoramio.com

Taylan Köken

16 Kasım 2013 Cumartesi

Evliya Türbesi / AMASYA –Merzifon –Camicedit Mahallesi

Türbenin Yeri: Evliya Türbesi, Amasya İli Merzifon ilçesinin merkezinde bulunan Camicedit Mahallesi Eminbey Sokak’ta evlerin arasındadır.

Evliya Kimdir: Evliya Türbesinde yatan zatlar için kısa boylu, bekçilik yapan ve Uyur Uyanmaz-Hiç Uyanmaz adlarıyla anıldığı söylenmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe binaların arasında, üstü açık bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Yöre halkı tarafından özellikle uyumayan çocuklar türbeye getirilir. Burada afsunlanırlar, türbe toprağı alınlarına sürülerek tedavi edilmeye çalışılır.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003.

Taylan Köken

15 Kasım 2013 Cuma

Murat Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Camicedit Mahallesi

Türbenin Yeri: Murat Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon ilçesinin merkezinde bulunan Camicedit Mahallesi Eren Sokak’ta yol kenarındadır.

Murat Dede Kimdir: Murat Dede adı türbeyi ziyaret edenlerin dileklerinin gerçekleşmesinden dolayı bu adı almış olmalıdır. Kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe yol kenarında üstü açık bir mezardır. Mezar taşında, Bir dede pir dede / Muradımı ver dede yazmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003.

Taylan Köken

14 Kasım 2013 Perşembe

Bakırbaş Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Karşıyaka Köyü

Türbenin Yeri: Bakırbaş Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon ilçesi Yalnız Köyü yakınında bulunan bir tepenin üzerindedir.

Bakırbaş Dede Kimdir: Bakırbaş Dede’nin kim olduğu ne zaman yaşadığı ve vefat ettiği bilinmiyor. Selçuklular zamanında burada şehit düşmüş olan bir asker olduğu söylenmektedir. Asıl isminin Balım Sultan olduğu türbesinde yazmaktadır. Bakırbaş adını ise türbesinde bulunan bakırdan yapılan bir başlıktan dolayı almış olmalıdır. Bakırbaş Dede’nin bir Nakşi Şeyhi olduğuna da inanılmaktadır. Bölgeye gelen kalaycılar türbeyi ziyaret eder ve bakır başlığı kalayladıktan sonra diğer işlere bakarlarmış.

Türbenin Durumu: Türbe küçüktür ve içinde Bakırbaş Dede’nin sandukası vardır.

Ziyaret Nedeni: Bakırbaş Dede’ye baş ağrısı olanlar ziyaret eder. Türbede kılınan iki rekat namazdan sonra, bakır başlık başa takılarak bir ritüel gerçekleştirilir. Özellikle migren ağrısından muzdarip olanların baş ağrıları geçmektedir. Adak olarak tavuk veya horoz adağı kesilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Bakırbaş Dede’nin miğferi savaş zamanlarından türbeden yok olmakta, geri geldiğinde ise delik deşik olduğu görünürmüş. Başlık tamir edilir, başka bir savaş durumunda tekrar delik deşik olurmuş.  

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / Rahime Özdoğan –Amasya’da Adak Yerleri İle İlgili Halk Anlatıları -2006.

Taylan Köken

13 Kasım 2013 Çarşamba

Hamza Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Gökçebağ Köyü

Türbenin Yeri: Hamza Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon ilçesi Gökçebağ Köyü merkezindedir.

Hamza Dede Kimdir: Hamza Dede’nin kim olduğu ne zaman yaşadığı ve vefat ettiği bilinmiyor. Horasan’dan İslamiyet’i yaymak için bölgeye gönderilmiş olan erenlerden biri olarak bilinmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe köyün merkezinde olup, üstü açık bir mezar şeklindedir. Türbe yanında kayın ve ardıç ağaçları vardır.

Ziyaret Nedeni: Hamza Dede yerel evliyalardandır. Sadece Gökçebağ Köylüleri tarafından ziyaret edilir. Türbe her türlü çocuk hastalığı için, çocuğu olmayanlar tarafından, hasta hayvanlar için ve yeni evlenen çiftler tarafından ziyaret edilir.
Çocuğu hasta olanlar Cuma günleri akşam ezanından önce kısa süreli ziyarete getirilir. Çocuk için dua okunur, kayın ağacına çaput bağlanır. Hasta iyileşince adak olarak kesilen tavuk ve horoz türbede kesilir, ayakları ağaca asılır, etleri köyde dağıtılır. Çocuğu olmayan kadınlar sabah namazından sonra türbeye gelir, türbe etrafında üç kez dönerler ve istekleri olursa büyük hayvan keserler. Hasta ineklerin ipleri türbe taşına sürülür, sonra ineğin boynuna bağlanır. Yeni evlenen çiftler muhakkak türbe ziyaretine gelir. Gelin evden alındıktan sonra Gelin Alayı türbe etrafında üç kez dolaşır ve dualar okunur.  

Menkıbeler: 1-) Hamza Dede’nin Yatsı namazından sonra köyde dolaştığına inanılmaktadır ve bir çok gören olmuştur.

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / Rahime Özdoğan –Amasya’da Adak Yerleri İle İlgili Halk Anlatıları -2006.

Taylan Köken

12 Kasım 2013 Salı

İsimsiz Türbe-II / AMASYA –Merzifon –Hoca Süleyman Mahallesi

Türbenin Yeri: İsimsiz Türbe, Amasya İli Merzifon ilçesinin merkezinde bulunan Hoca Süleyman Mahallesi, Çatal Sokaktadır.
İsimsiz Türbe
Türbenin Durumu: Türbe kare planlıdır. Sokaktan giriş kapısı vardır. Oluklu kiremitle kaplı çatısı ve üçgen alınlıkları vardır. Türbe 1998 yılında Anıt olarak tescillenmiştir. Özel mülkiyete aittir.

Ziyaret Nedeni: Yöre halkı tarafından değişik dilekler ve hayır duası için ziyaret edilmektedir.


Taylan Köken

11 Kasım 2013 Pazartesi

İsimsiz Türbe-I / AMASYA –Merkez – Yüzevler Mahallesi

Türbenin Yeri: İsimsiz Türbe, Amasya İli merkezi Yüzevler Mahallesi, Mustafa Kemal Caddesi üzerinde Mercan Sokak başlangıçındadır.
İsimsiz Türbe
Türbenin Durumu: Türbe 15.yüzyıldan kalmadır. Türbe eskiden Üçler Mezarlığının içindeymiş. Diğer mezarlar zamanla yok olmuş, sadece bu türbe ayakta kalmıştır. Türbede kimin medfun olduğu bilinmemektedir. Kare mekanlı, tek kubbeli türbenin çatısı oluklu kiremitle kaplıdır. Türbe 1992 yılında Anıt olarak tescillenmiştir. Mülkiyeti Vakıflara aittir.


Taylan Köken

10 Kasım 2013 Pazar

Topçu Dede Türbesi / AMASYA –Merzifon –Koca Mustafa Paşa Caddesi

Türbenin Yeri: Topçu Dede Türbesi, Amasya İli Merzifon ilçesi Koca Mustafa Paşa Caddesinde yol kenarındadır.

Topçu Dede Kimdir: Topçu Dede’nin kim olduğu ne zaman yaşadığı ve vefat ettiği bilinmiyor. Osmanlı Ordusunda topçu görevinde bulunan bir askermiş. Hakkında bu rivayetten başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe yol kenarında üstü açık bir mezar şeklindedir. Mezarın yanında Dilek Taşı bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Topçu Dede özellikle maddi dilekler için ziyaret edilmektedir. Muharrem ayından sonra bu türbede beraber toplu olarak kurban kesilirse dileklerin olacağına inanılmaktadır. Ziyaretçiler dilek taşına taş yapıştırır. Pişirilen kurban etlerinin tenceresinden alınan karadan alınlara nokta şeklinde iz konulur. Bu uygulamanın dileğin gerçekleşmesi için uğur getireceğine inanılmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Topçu Dede’nin mezarından Kıbrıs Savaşı sırasında top seslerinin geldiği söylenmektedir. Daha önceleri de ordu savaşa gittiğinde türbeden top seslerinin geldiği anlatılmaktadır.              

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / Rahime Özdoğan –Amasya’da Adak Yerleri İle İlgili Halk Anlatıları -2006.

Taylan Köken

9 Kasım 2013 Cumartesi

Fevzi Baba Türbesi / AMASYA –Merzifon –Harmanlar Mahallesi

Türbenin Yeri: Fevzi Baba Türbesi, Amasya İli Merzifon ilçesi Harmanlar Mahallesi Aşut Sokaktaki bir evin avlusundadır.

Fevzi Baba Kimdir: Fevzi Baba, Rufai Tarikatından olup, Es Seyyid El Abdullah Haşimi’nin müridi olduğu söylenmektedir. Fevzi Baba’nın doğum tarihi bilinmiyor. Ölümü 1899 yılındadır. Fevzi Baba ve müritleri Rufai Tarikatının özgü zikir törenleri yaparlar, şişlerle gösteriler yaparlarmış.

Türbenin Durumu: Türbe içinde sanduka yoktur, Fevzi Baba’nın mezarının üzeri kapatılmıştır. Türbenin yanında bulunan evin yerinde iki katlı tekkesi bulunmaktaymış. 

Ziyaret Nedeni: Fevzi Baba’nın birçok kerameti anlatılmaktadır. Bu yüzden ziyaretçisi de boldur. Özellikle Cuma akşamları ziyaret edilir. Türbede namaz kılıp, değişik dilekler için adaklar adanmaktadır. Türbede mum adağı yapılmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Fevzi Baba şimdiki Namazgah mevkiinde kendisine laf atan bir Ermeni gencini kulağından ağaca şişler. Yeterince cezalandırdığına kanaat getirince genci ağaçtan indirir ve şişi sapladığı yere tükürünce yara izi kaybolur.
2-) Yine bir gün Dönertaş Camisinin karşısında bulunan bir fırına en kızgın halindeyken girer ve bir türlü çıkmaz. Fırıncı ekmekleri pişireceğini söyler ve haydi çık artık der. Fevzi Baba içerinden “Şu kadar okka et, şu kadar okka pirinç vermesen çıkmam” diyerek takılır.
3-) Fevzi Baba’nın mezarının üstü açıkmış ve şöyle vasiyet etmiş: “Bir sene sonra mezarımı açın ve sakalımdan bir tel dahi koparamazsanız üzerimi kapatın” demiş. Bir sene sonra mezar açılmış ve cesedin hiç bozulmadan yattığı görülmüş. Sakalından bütün uğraşlara rağmen bir kıl bile kopartılamayınca üzerine bugünkü türbe yapılmıştır.              

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / Rahime Özdoğan –Amasya’da Adak Yerleri İle İlgili Halk Anlatıları -2006.

Taylan Köken

8 Kasım 2013 Cuma

Piri Baba Türbesi / AMASYA –Merzifon –Nusretiye Mahallesi

Türbenin Yeri: Piri Baba Türbesi, Amasya İli Merzifon İlçesi, Nusretiye Mahallesi Piri Baba Sokakdadır.
Piri Baba Türbesi
Piri Baba Kimdir: Bu konuda iki kaynak vardır. İlki Evliya Çelebi’nin dergahı ziyaret etmesi ile günümüze aktardığı bilgilerdir. Evliya Çelebi’ye göre Piri Baba Hoca Ahmed Yesevi’nin izni ile Merzifon’a gelip yerleşen bir Horasan erenidir. Piri Baba bazen hamamlarda yatan meczup bir arif-i billah idi. Dergahı meydan, mutfak ve derviş odalarıyla çevrili ve her gece iki yüz adamın konup göçtüğü bir yer olarak tanımlar.
Diğer eser ise Piri Baba’nın müritlerinden biri olan Şamluoğlu Hoca İbrahim tarafından 16.yüzyılın başlarında yazılan, Menakıb-ı Piri Baba / Velayetname adlı eserdir. Bu esere göre Piri Baba Merzifon’un Narince Köyünde doğmuştur. Yedi-sekiz yaşlarında annesi Gülbahar Sultan Piri Baba’yı Merzifon’a götürüp bir yaşmakçının yanına çırak olarak verir. Küçük yaşlarda keramet ehli ve veli bir kişilik çizer. Genç yaşlarında dahi Kabe’de öğle namazını kılar, sonra gelip Merzifon’da işiyle uğraşırmış. Bu el yazması kitapçığa göre on iki imamdan olan Musa Kazım’ın evlatlarındandır ve Tasavvufi eğitimini önce Ahmed Yesevi’den sonra da Lokman Perende’den almıştır. Merzifon halkına sadece İslam’ı yaymamış, aynı zamanda dokumacılığı da öğretmiştir. Günümüzde Merzifon Oymaağaç ve Oymak Köylerinde yaşayanlar Piri Baba Ocağından gelenlerdir.
Sandukasının başında bulunan kitabede şöyle yazmaktadır: İmam Musayı Kazım evladı Seyyid Mehmed Piri Dede Baba Horasan’da 1241 (H. 639) tarihinde doğmuş, 1282’de Anadolu’ya gelmiş, 1341’de vefat etmiştir. 
Piri Baba Camii
Türbenin Durumu: Türbe hayli bakımlıdır. İki katlı olan türbenin üst katında Piri Baba’nın sandukası bulunmaktadır. Alt katta ise mumluk ve dilek taşı mevcuttur. Türbe kare planlı olup, moloz taş, tuğla ve horasan harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Türbeye bitişik cami ve Cemevi bulunmaktadır. Ayrıca ziyaretçilerin kalabileceği odalar vardır. türbenin 15.yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Türbede 1906 yılında Nakkaş İbrahim tarafından yapılan kalem işi süslemeler dikkat çekicidir. Türbe 1977 yılında onarım görmüştür. Türbe Vakıflar mülkiyetinde olup 1998 yılında Anıt olarak tescillenmiştir.  

Ziyaret Nedeni: Türbe çok değişik şeyler için ziyaret edilir. Başlıca ziyaret sebepleri şöyledir: Her türlü hastalık ve ağrılar için, çocuk isteği için, yaramaz çocukların uslanması için ve cin çarpmaları için.
Sayın Rahime Özdoğan’ın tezinden ziyaret uygulamalarını direk aktarmak istiyorum:
Ziyaretçiler sandukanın bulunduğu yere her tarafı öperek girmektedirler. Türbe yedi kez dolaşılıp, aynı anda dualar okunup dilekler belirtilir ve adak adanır. Hastalıklar için, sandukanın baş tarafındaki geyik boynuzu, vücudun ağrıyan yerlerine üçer defa sürülür. Bu işleme afsunlanma denilmektedir.
Çocuk isteğiyle gelen kadın ziyaretçiler, evlerinden getirdikleri ipi, önce okuyarak sandukanın baş ve ayak tarafına sürerler. Daha sonra ip bele bağlanıp, başka bir kadının yardımıyla sandukanın çevresinde “Allah’ım muradımı ver” diyerek sandukanın etrafı yedi kez dolaştırılır. Dolaşma işlemi bittikten sonra kurban adanır.
Yaramaz çocuklar için, normal ziyaret tamamlandıktan sonra, çocuk sandukanın bulunduğu odanın kapısındaki yeşil örtülü taşa yatırılıp, süpürme denilen işlem yapılmaktadır. Bu işlem mutlaka türbedeki süpürgeyle yapılmalıdır. Süpürme işlemini yapan kadın; “Kötü huylar gitsin, Allah akıl fikir versin, anayı babayı bilsin, Piri Baba, Piri Baba yardım et” şeklinde sözler söylemektedir. Ziyaretçiler sandukaya arkalarını dönmeksizin geri geri sandukanın bulunduğu yerden çıkmaktadırlar.
Cin çarpması sonucunda oluşan vücut arızaları için normal ziyaretin yanında, Piri Baba’nın yaptığına inanılan ayakkabısıyla sağaltma işlemi yapılmaktadır. Türbenin avlusundaki ayakkabıyla hastanın her tarafına hafifçe vurulur. Bu ritüelin icrâ edilmesinin sebebi, kutsallığına inanılan ayakkabının, cinlerin vermiş olduğu zararları yok edeceğine olan inançtır.
Her türlü ziyaretten sonra, önce dilek taşında taş yapıştırılarak büyüsel işlem, mum yakma suretiyle de bir tür adak sunma ritüelleri icrâ edilmektedir. Ayrıca sandukadan alınan cöher (cevher) denilen toprağın su içinde eritilip içilmesi suretiyle tedavi olunacağına inanılmaktadır. Adaklar genellikle kanlı kurbandır. İstekler gerçekleştikten sonra, kurban Piri Baba adak yerinde kesilerek toplu ziyafetler verilir

Menkıbeler: 1-) Piri Baba daha çırak iken ustası Hac vazifesi yaparken hanımının yapmış olduğu helvayı bir anda Hacca götürüp ustasına verip geri döner.
2-) Piri Baba’nın yapmış olduğu ayakkabılar türbeyi ziyaret eden biri tarafından çalınır. Adam eve gittiğinde heybesini bir açar ki, heybeden yedi sekiz metre uzunluğunda koca kara bir yılan çıkar ve ayakkabılar da yoktur. Ertesi gün türbeye giden hırsız ayakkabıların yerinde olduğunu görünce büyük pişmanlık duyar ve Piri Baba’ya dualar okur ve af diler.

Kaynakça: Rahime Özdoğan –Amasya’da Adak Yerleri İle İlgili Halk Anlatıları -2006 / Doç.Dr. Harun Yıldız –Amasya Yöresi Alevi Ocakları –Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi -2011 / www.amasya-abdulhalim.blogspot.com / www.kurumsal.kulturturizm.gov.tr / www.panoramio.com

Taylan Köken